Bir firma düşünün;
yaptığı her yatırımın karşılığını alıyor, asıl iş bitirme tarihinden daha önce işlerini bitiriyor ve teslimatı sorunsuz gerçekleştiriyor.
Bir sonraki proje için yatırım yapıyor, yine aynı riskleri daha büyük bütçelerle karşılamaya çalışıyor, ekibi bir miktar genişletiyor ve yine işini başarıyla tamamlıyor.
Motivasyon ve öz güven çok yüksek seviyelerde seyrederken kendilerini birkaç kademe yukarıya taşıyacak bir fırsat daha geliyor. Bu fırsat için herkes heyecanla hazırlık yaparken karar mekanizması olan kurucu bu projeye onay vermiyor…
Sanayimizin de temel taşları olan birçok endüstriyel kuruluş belki de bu temel sebepten dolayı organik bir şekilde büyüyememektedir. Ülkemizde de çok sık görülen bu durum gerçek atılım için alınacak o kararın ağırlığını tek kişiye yüklemekten ibarettir. Asıl çözüm, tecrübesi ve iş zekâsı yüksek olan kurucunun eline doğru kurgulanmış bir sistem vermektir. Bu sayede riskler ve faydalar daha detaylı bir şekilde analiz edilerek kararın arka planı sağlam bir şekilde desteklenmiş olacaktır.
Karar alırken veya bir yönetim felsefesini oturttururken hata yapma potansiyeli kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Eğer hatalardan ders alan bir sistem yaratmadıysanız gelecek yatırım adımlarında her zaman çekingen davranırsınız. Ülkemizin çok değerli ve sayılı iş adamlarından olan Sayın Bülent Eczacıbaşı’nın İşim Gücüm Budur Benim kitabında da belirttiği gibi ne kadar kural koyulursa koyulsun asıl değerli olan eleştirel düşünce kapasitesine sahip olunmasıdır ve düşünce bağımsızlığıdır. Batılı yönetim tekniklerini takip etmeye çalışan firmalarımızda bu yönde çabaları görmekteyiz. Ancak katılımcı olmaya çalışan bir yönetim şekli, tipik bir yerli firmada maalesef hayata geçirilmesi kolay olmayan bir uygulamadır. Ayakları yere basan bir sistemin kurulmamış olması karar mekanizmasını çok değişken kılacaktır ki bir de üstüne kültürümüzdeki belirsizliğe duyulan tolerans da düşük olduğu için ilgililer “sözü geçeni dinleyelim, bu şekilde belirsizlikten kurtulalım..” şeklinde hareket etmektedirler. Bu nedenle katılımcı bir yönetimin içselleşmesi (kurumu ve yapılan işi benimsemesi) karar merciini rahatlatacak ve kurumsallaşma yolunda destek olacaktır.
Aile Anayasası’nın yazılması ve profesyonellerden kurulu bir icra kurulunun oluşturulması her zaman başarı getirmemiştir. Bununla ilgili Türkiye’de birçok örnek firma gösterilebilir. Çok iyi belirlenmiş iş akışlarının olduğu ve kendi alanında profesyoneller tarafından yönetilen departmanların oluşturulduğu bir organizasyonda bile karar mekanizması doğrudan kurucu olabilir. Böyle bir durumda yapılması gereken, en alt kademeden en üst seviyeye kadar sistemlerin (kalite, müşteri yönetimi, ürerim ve montaj standartları, tedarik zinciri, İK uygulamaları vb.) hiçbir kontrol zayıflığı göstermeksizin kurulmasıdır.
Kısa vadeli projelerin çoğunlukla karlı getirileri olduğu, kesinlikle örnekler ve çıkarılmış derslerle desteklenerek, yönetim kuruluna çok net bir şekilde sunulmalıdır. Maksimum 20 dakika süren haftalık/aylık takip toplantılarla yönetim kurulu ve kurucunun tercih ettiği metotları birleştirip özet bilgilendirmeler bu işin en vurucu noktasını oluşturmaktadır. Unutulmamalıdır ki, çok iyi işleyen bir makinanın en küçük parçası ya da çok az sayıdaki alt ekipman grubu o makinayı temelden tamamlayan bir bütündür.
Türkiye’de birçok yönetim danışmanlığı firması veya uzmanlığı maalesef büyük resmi büyük parçalarla modellemek suretiyle başarıyı yakalayamamaktadırlar. Bilinmelidir ki yönetim kurulu veya icra komitesi aile bireylerinden oluşan şirketlerde, karar mekanizması çok değişkendir. Türkiye’deki bu tarz firmalar arasında yapılmış olan bir araştırmada ortalama 3,5 aylık süreç İçerisinde herhangi bir sonuç (olumlu ya da olumsuz) çıkartılamazsa, ilgili yönetim kurulu veya icra komitesi yatırım değişikliğine veya son bir kere ya mahsus olmak üzere bütçenin revize edilmesine karar vermektedir.
Kararlar alınırken sadece bir toplantıya veya bir kişiye bağlı kalmamak için her fırsatta beyin fırtınası yapacak bir ekiple desteklenmek her zaman olumlu sonuçlar doğuracaktır. Unutulmamalıdır ki karar tektir. Bazen bunu tek kişi alır bazen de topluca fikir birliği sağlanarak alınır ama önemli olan konu bu kararın o aşamaya gelene kadar çerçevesinin çizilmiş olmasıdır